Gordelroos
Gordelroos wordt ook wel herpes zoster genoemd en wordt veroorzaakt door het varicella-zoster-virus. Enkele dagen voordat gordelroos zich uit, kunt u last krijgen van hoofdpijn, koorts, spierpijn en opzwelling van de lymfeklieren. Gordelroos begint met jeuk, tintelingen of een hevige, brandende of stekende pijn. Na enkele dagen verschijnen er blaasjes in groepjes aan één kant van het lichaam. Na 10 tot 14 dagen drogen de blaasjes in tot korstjes.
Hoe groot is de kans dat je gordelroos krijgt?
Het varicella-zoster-virus komt meestal op jonge leeftijd het lichaam binnen en veroorzaakt dan waterpokken. In Nederland heeft 95% van de mensen waterpokken gehad. Na genezing van de waterpokken blijft het virus 'slapend' in het lichaam aanwezig. Op een later moment kan het weer actief worden en gordelroos veroorzaken.
Het varicella-zoster-virus is dus één virus dat u twee keer ziek kan maken. Gordelroos krijgt u alleen als u eerder waterpokken hebt gehad en het virus dat in het lichaam achtergebleven is weer actief wordt. Hoe ouder u wordt, hoe groter de kans dat u het krijgt omdat de natuurlijke weestand afneemt naarmate u ouder wordt. Ongeveer 1 op de 4 mensen krijgt gordelroos. Van de mensen die de leeftijd van 85 jaar bereiken, zal ongeveer 50% gordelroos hebben doorgemaakt.
Waarom noemen we het gordelroos?
De rode vlekjes en blaasjes komen meestal voor aan één kant van het lichaam en vormen vaak een gordel. Vandaar ook de naam gordelroos. Het vaakst komt het voor in nek, hals, gezicht en op de borstkas. Sommige mensen denken dat de naam gordelroos inhoudt dat je het rond je middel krijgt, maar dat klopt dus niet altijd.
Hoe lang duurt het en wat kan je er tegen doen?
Gordelroos gaat meestal na 10-14 dagen vanzelf over maar het kan ook hardnekkiger zijn. U kunt er wel enkele weken en soms zelfs jaren last van hebben. De behandeling is lastig. Het goede nieuws is dat gordelroos vaak vanzelf overgaat, maar tot die tijd kunt u problemen ervaren.
Zalf en goede hygiëne
Er is zalf voor de jeukende en geïrriteerde huid en in enkele gevallen wordt een virusremmer voorgeschreven. Dat gebeurt vooral als de uitslag in het gezicht zit of als de weerstand door een ziekte ernstig is verzwakt. Raak de blaasjes zo min mogelijk aan, want door aanraking kunt u anderen besmetten en zo waterpokken veroorzaken. Zorg ervoor dat de blaasjes bedekt zijn, bijvoorbeeld met een gaasje. Was de handen goed na contact met het vocht uit de blaasjes.
Gordelroos vaccinatie
Het is ook mogelijk om u preventief te laten vaccineren tegen gordelroos. U kunt hiervoor terecht bij Travel Clinic Erasmus MC. De vaccinatie bestaat uit twee prikken met twee tot zes maanden ertussen. Het gordelroosvaccin (Shingrix) is niet opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Dit houdt in dat u het zelf moet betalen, tenzij het vergoed wordt door uw zorgverzekeraar.
Goed om te weten
Een vaccinatie werkt preventief, het voorkomt dat een ziekte ontstaat. De Shingrix-vaccinatie helpt dus niet op het moment dat u gordelroos doormaakt of tegen eventuele complicaties die al ontstaan zijn.
Welke complicaties kan gordelroos geven?
In het eerste stadium is gordelroos vooral vervelend. Maar het kan ook tot complicaties leiden. De meest voorkomende complicatie (5-30%) is zenuwpijn. Deze pijn kan maanden of in sommige gevallen jaren aanhouden in de vorm van brandende pijn of tintelingen en overgevoeligheid bij aanraking, warmte of kou. Het is ook mogelijk dat de gordelroos zich in het aangezicht nestelt. Als er blaasjes op de punt of zijkant van de neus zichtbaar zijn, is dit een indicatie dat het virus ook het oog heeft bereikt. U kunt dan last krijgen van een rood oog, pijn, ooglidzwelling, een hangend ooglid, een verminderd gezichtsvermogen en lichtgevoeligheid. In zeldzame gevallen kan dit leiden tot blindheid. Ga daarom bij een vermoeden van gordelroos in het oog direct naar een oogarts.
Is gordelroos besmettelijk?
Het vocht in de gordelroosblaasjes is besmettelijk voor mensen die nog geen waterpokken hebben gehad: zij kunnen waterpokken krijgen. Het vocht uit de blaasjes kan geen gordelroos veroorzaken.