Onderzoek toont aan dat een vaccinatie tegen gordelroos mogelijk de kans op dementie verkleint of vertraagt. Dit blijkt uit een studie in het gerenommeerde tijdschrift Nature. Meer onderzoek is nodig om dit zeker te weten, maar het resultaat geeft hoop.
Gordelroos wordt veroorzaakt door het varicella-zoster-virus. Dat is het virus dat in de jeugd bij veel mensen in Nederland waterpokken veroorzaakt. Hierna blijft het virus slapend in het lichaam aanwezig. Op latere leeftijd kan dan gordelroos optreden als het virus weer opvlamt. Omdat het gordelroosvirus bij de mens ook langdurig in de hersenen kan overleven, wordt al lang nagedacht over een rol van het virus bij het ontwikkelen van dementie.
Bijzonder onderzoek in Wales
De studie richtte zich op een unieke situatie in Wales. In september 2013 kreeg iedereen van 80 jaar en jonger een vaccinatie tegen gordelroos vergoed. Mensen die ouder waren, kregen het vaccin niet vergoed. Daardoor ontstonden twee groepen mensen van rond de 80 jaar, die maar enkele weken in leeftijd scheelden. Bij hen werd in de jaren erna gekeken of zij dementie ontwikkelden.
Geen wondermiddel, wel veelbelovend
Uit het onderzoek blijkt dat zonder vaccinatie ongeveer 20% van de mensen dementie ontwikkelt. Met de vaccinatie daalt het percentage naar 16%. Omdat dementie veel voorkomt is een afname van 4% een grote stap. Het effect van het vaccin is dus veelbelovend, maar geen garantie om dementie te voorkomen.
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Het onderzoek toont ook een opvallend verschil tussen mannen en vrouwen. Bij mannen leek de vaccinatie weinig invloed te hebben, terwijl bij vrouwen de kans op dementie met meer dan 20% afnam. Interessant is dat na vaccinatie het risico op dementie bij vrouwen en mannen vrijwel gelijk werd. Dit betekent mogelijk dat vrouwen anders reageren op het vaccin of dat dementie zich bij hen anders ontwikkelt, dat is uit het onderzoek niet duidelijk geworden.
Wat betekent dit voor Nederland?
Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, benadrukken artsen dat meer onderzoek nodig is voordat het vaccinatiebeleid aangepast kan worden. In Nederland is vaccinatie tegen gordelroos momenteel niet opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Wie gevaccineerd wil worden, moet dit zelf betalen.
U kunt voor de gordelroosvaccinatie terecht bij Travel Clinic Erasmus MC. Een volledige vaccinatieserie bestaat uit twee vaccinaties die een aantal weken na elkaar gegeven worden.